Пра Курапаты «Апошнімі днямі шмат думаю пра Курапаты... Неяк узгадаў, што там не пахаваны ніводзін з грэка-каталіцкіх сьвятароў. І, як ня дзіўна, для нас, грэка-каталікоў, гэтае месца надзвычай важнае», — пра месца масавых расстрэлаў ахвяраў бальшавізму ў Курапатах і лёс беларускіх грэка-каталіцкіх сьвятароў дзеліцца сваімі разважаньнямі душпастыр парафіі Маці Божай Фацімскай з Горадні а. Андрэй Крот.
Грэка-каталіцкі сьвятар: Калі зьнішчаць Курапаты, то Беларусі ўжо ня будзе Дзесяць гадоў таму, перад сьвятарскімі сьвячаньнямі, калі старэйшы сьвятар настаўляў мяне і маіх калегаў, ён сказаў такія словы: «Вам давядзецца змагацца з камунізмам». Я моцна зьдзівіўся, бо які ж камунізм у 2006 годзе, у XXI стагоддзі?! З кожным чарговым годам свайго сьвятарства, я пераконваюся нанова, што той сьвятар меў рацыю: камунізм — гэта рэчаіснасьць, у якой мы жывем.
02.02.2017
Навяртаньне 2 лютага — сьвята Сустрэчы Госпада нашага Ісуса Хрыста. Калі і як адбываюцца нашыя асабістыя сустрэчы з Госпадам?
23.10.2016
У Менску разьвіталіся з Юрыем Хадыкам 20 кастрычніка 2016 году ў Менску разьвіталіся з навукоўцам, грамадзкім і палітычным дзеячам Юрыем Хадыкам. Цырымонія адбылася ў грэка-каталіцкім цэнтры сьвятога Язэпа.
16.08.2016
Чаму Мітрапаліт Павел узгадаў пра Унію? «Некаторыя кажуць, што нібыта католікі — гэта палякі, італьянцы, а праваслаўныя — гэта Масква, масквічы, а нацыянальная рэлігія беларусаў — унія», — сказаў мітрапаліт Павел 6 жніўня 2016 году ў катэдральным саборы ў Магілёве, на царкоўных урачыстасьцях у гонар праваслаўнага архіяпіскапа Георгія Каніскага, які адзначыўся пераводам уніятаў на праваслаўе. «Патрыярх Кірыл, сустракаючыся з Папам, падпісалі дакумент, у якім асуджаецца унія», — заявіў першаярарх БПЦ. Затым яшчэ адзначыў: унія не зьяўляецца чымсьці, што аб’ядноўвае, а, наадварот, «была страшнай спробай навязаць праваслаўным каталіцкую веру».
Лукашэнка прапанаваў, каб Папа Рымскі сустрэўся ў Беларусі з Маскоўскім патрыярхам Папу Рымскаму самы час прыехаць у Беларусь і сустрэцца з праваслаўным Патрыярхам Кірылам на беларускай зямлі. Пра гэта заявіў кіраўнік Беларусі Аляксандар Лукашэнка журналістам у Ватыкане пасьля сустрэчы з Папам Францішкам, якая адбылася 21 траўня 2016 году, перадае БЕЛТА.
22.04.2016
Прасьветлены, сьветлы, сьвяты Часам хочацца даць партрэт чалавека адным словам. У выпадку з айцом Аляксандрам Надсанам гэтае слова — прасьветлены. Піша Ўладзімер АРЛОЎ.
На сваім ужо некароткім жыцьцёвым шляху мне выпала наведаць не адну сотню храмаў розных канфесіяў. Але ніводны з іх яшчэ ня быў сугучны маёй душы так, як беларуская грэка-каталіцкая царква сьвятых апосталаў Пятра і Паўла ў Лондане. Я ведаю адказ на пытаньне: чаму? Таму што там служыў сьвятар, які болей за любую іншую сустрэтую мной духоўную асобу адпавядаў свайму сьвятарскаму чыну.
У дзень, калі чорнай птушкай ударыла ў грудзі вестка пра ягоны сыход у Вечнасьць, ня буду згадваць тое, пра што можна прачытаць у энцыклапедыях. Ёсьць толькі маё, асабістае, нават інтымнае, пра што ў іншы дзень і не наважышся сказаць.
Як, напрыклад, пра тую будзенную лонданскую раніцу, калі я, крыху заспаўшы, на дыбачках увайшоў у царкву і не адразу зразумеў, што разам з айцом Аляксандрам нас на набажэнстве ўсяго двое. Ды насамрэч я памыліўся. Разам з намі ў сьценах храму, хоць і невідочна, былі прысутныя і архімандрыт Леў Гарошка, і біскуп Чэслаў Сіповіч, і архібіскуп сьвяты Язафат Кунцэвіч, і мітрапаліт Язэп Руцкі... І той чатырнаццацігадовы беларускі падлетак-уніят, якога расейскія каланізатары ў асобе «окружного полицейского апостола Новицкого» ня здолелі перавесьці ў «правильную веру» нават з дапамогаю дзьвюх сотняў розгаў, аб чым распавёў у сваім «Колоколе» Аляксандар Герцэн.
Або той вечар у лонданскай Беларускай бібліятэцы імя Францішка Скарыны, добрым духам якой таксама быў айцец Аляксандар, дзе над рукапісамі Купалы і Коласа, над старонкамі аўтэнтыкаў Статуту 1588 году і «Хронікі Еўрапейскай Сарматыі» Аляксандра Гваніні я зьнячэўку адчуў дзіўную мэтамарфозу з часам. Стагоддзі пачалі набываць розную працягласьць і кансістэнцыю, і, што самае небясьпечнае, дыфузаваць, у выніку чаго 1994-ты, што быў на календары, мог апынуцца недзе паміж нашай Трынаццацігадовай вайной і Вялікай Французскай рэвалюцыяй. Памятаю, як вусьцішна было сустрэцца з люстрам кніжнае вітрыны, каб пераканацца, што гэты чалавек — пакуль што я.
Цуд, здавалася, заўсёды быў з айцом Аляксандрам на адлегласьці выцягнутай рукі.
Чвэрць стагоддзя таму сваім першым прыездам у Беларусь пасьля неверагодна доўгага, амаль бясконцага растаньня ён адрадзіў нашу Ўніяцкую Царкву.
Але ж сёньня — адно і пра вельмі асабістае.
Дваццаць гадоў таму, пасьля рэфэрэндуму пра мову, сымболіку ды іншае, чаго нельга вырашаць на рэфэрэндумах, з выдавецкіх планаў, нягледзячы на замоўленыя некалькі дзясяткаў тысяч асобнікаў, выкінулі — «как социально неактуальную» — нашу з Генадзем Сагановічам кнігу «Дзесяць вякоў беларускай гісторыі». Неўзабаве макет патрапіў да рук айца Аляксандра, і кніга выйшла першы раз, потым другі, трэці...
Пасьля аперацыі на сэрцы айцец Аляксандар прыехаў да мяне, нанова народжанага, у шпіталь. Як гэта ты з інфарктам ды тромбам здолеў даляцець да Менску і прыйсьці да кардыёлага? Я ведаў як. Ён — таксама.
Пяць гадоў таму, падчас апошняга наведваньня радзімы, айцец Аляксандар вянчаў нашага сына Багдана з Янінай. Адзначаць падзею паехалі ў Музей народнай архітэктуры ў Строчыцах. Перад застоліцай зайшлі ў колішнюю ўніяцкую Пакроўскую царкву. З першымі крокамі айца Аляксандра пусты, даўно пакінуты вернікамі храм страпянуўся, ажыў, адгукнуўся нечаканымі проймамі, гукамі й пахамі. На вуліцы віраваў вятрыска, сек дождж са сьнегам, а тут у вакенцы зазірнула сонца.
У гэтым цудзе можна сумнявацца.
Але не падлягае сумневу, што ў хуткім часе на поўначы Лондану, у Фінчлі, зьявіцца новы будынак Беларускай уніяцкай царквы Пятра і Паўла. У абрысах гэтага драўлянага храму будзе адгукацца і вобраз строчыцкай Пакроўкі. Аўтар праекту — прыхаджанін айца Аляксандра — архітэктар Цзыўай Рафаэль родам з Кітаю.
Днямі айцец яшчэ адгукнуўся на мой тэлефонны званок. Розум ягоны быў ясны, душа — спакойная.
Ён сказаў: шчасьлівы, што пасьпеў зрабіць шмат.
Пацьверджаньне — і зялёны том яго выбранага, што нядаўна папоўніў бібліятэку «Беларускага кнігазбору». Кніга, якую я гартаў у часе нашай астатняй размовы, і цяпер на стале. Разгортваю «Велікодныя думкі» 1968-га:
«Мы ўсе жадаем свабоднай Беларусі. Але што мы разумеем пад гэтым? Ці мо хочам замяніць адну небеларускую бязбожную няволю другой, толькі беларускай? Ці мы жадаем, каб Беларусь была сапраўды свабоднай?..»
Ён ужо належыць гісторыі.
Але прыйдзе час — я веру — будзе належаць да ліку сьвятых Беларускай зямлі.
«Апошнімі днямі шмат думаю пра Курапаты... Неяк узгадаў, што там не пахаваны ніводзін з грэка-каталіцкіх сьвятароў. І, як ня дзіўна, для нас, грэка-каталікоў, гэтае месца надзвычай важнае», — пра месца масавых расстрэлаў ахвяраў бальшавізму ў Курапатах і лёс беларускіх грэка-каталіцкіх сьвятароў дзеліцца сваімі разважаньнямі душпастыр парафіі Маці Божай Фацімскай з Горадні а. Андрэй Крот. 
У сувязі з канфліктнай сітуацыяй, якая склалася ў апошні час ва ўрочышчы Курапаты, курыя Менска-Магілёўскай архідыяцэзіі выступіла з адмысловым зваротам. 
Дзесяць гадоў таму, перад сьвятарскімі сьвячаньнямі, калі старэйшы сьвятар настаўляў мяне і маіх калегаў, ён сказаў такія словы: «Вам давядзецца змагацца з камунізмам». Я моцна зьдзівіўся, бо які ж камунізм у 2006 годзе, у XXI стагоддзі?! З кожным чарговым годам свайго сьвятарства, я пераконваюся нанова, што той сьвятар меў рацыю: камунізм — гэта рэчаіснасьць, у якой мы жывем. 
2 лютага — сьвята Сустрэчы Госпада нашага Ісуса Хрыста. Калі і як адбываюцца нашыя асабістыя сустрэчы з Госпадам? 
20 кастрычніка 2016 году ў Менску разьвіталіся з навукоўцам, грамадзкім і палітычным дзеячам Юрыем Хадыкам. Цырымонія адбылася ў грэка-каталіцкім цэнтры сьвятога Язэпа. 
«Некаторыя кажуць, што нібыта католікі — гэта палякі, італьянцы, а праваслаўныя — гэта Масква, масквічы, а нацыянальная рэлігія беларусаў — унія», — сказаў мітрапаліт Павел 6 жніўня 2016 году ў катэдральным саборы ў Магілёве, на царкоўных урачыстасьцях у гонар праваслаўнага архіяпіскапа Георгія Каніскага, які адзначыўся пераводам уніятаў на праваслаўе. «Патрыярх Кірыл, сустракаючыся з Папам, падпісалі дакумент, у якім асуджаецца унія», — заявіў першаярарх БПЦ. Затым яшчэ адзначыў: унія не зьяўляецца чымсьці, што аб’ядноўвае, а, наадварот, «была страшнай спробай навязаць праваслаўным каталіцкую веру». 
Заява Патрыяршага Экзарха ўсяе Беларусі Мітрапаліта Паўла ў Магілёве пра 
Чаму кіраўнік праваслаўнай Царквы Беларусі заявіў, што ўніяцтва не зьяўляецца «нацыянальнай рэлігіяй» для беларусаў? Абмяркоўваюць 
Папу Рымскаму самы час прыехаць у Беларусь і сустрэцца з праваслаўным Патрыярхам Кірылам на беларускай зямлі. Пра гэта заявіў кіраўнік Беларусі Аляксандар Лукашэнка журналістам у Ватыкане пасьля сустрэчы з Папам Францішкам, якая адбылася 21 траўня 2016 году, перадае БЕЛТА. 
Часам хочацца даць партрэт чалавека адным словам. У выпадку з айцом Аляксандрам Надсанам гэтае слова — прасьветлены. Піша Ўладзімер АРЛОЎ. 
Царква і грамадзтва
Днямі айцец яшчэ адгукнуўся на мой тэлефонны званок. Розум ягоны быў ясны, душа — спакойная.
