11.04.2014

 

 

Рымскі Архірэй, як адзначае Беларуская рэдакцыя Ватыканскага радыё, прызнаўся, што “быў глыбока засмучаны” весткай пра сьмерць кардынала, якога “успамінае з глыбокай удзячнасьцю”. Сьвяты Айцец адзначыў “адданасьць памерлага патрыярха свайму народу і яго імкненьне да паважлівых, справядлівых і мірных адносінаў з пасьлядоўнікамі іншых рэлігійных традыцыяў”. Папа даверыў яго “высакародную душу” бясконцай Божай міласэрнасьці.

 

Са сьмерцю кардынала Эмануэля III Дэлі Калегія кардыналаў налічвае 216 членаў з 67 краінаў, з якіх 120 зьяўляюцца выбаршчыкамі, гэта значыць не дасягнулі 80-гадовага ўзросту і маюць права прымаць удзел у канклаве.

 

Патрыярх Эмануэль III Дэлі нарадзіўся 6 кастрычніка 1927 году на тэрыторыі архіяпархіі Масул (Ірак). Высьвячаны на сьвятара ў 1952 годзе. Праз 10 гадоў Сьвяты Сінод Халдэйскай Каталіцкай Царквы абраў яго, у адпаведнасьці са звычаямі і правіламі, прынятымі ва Ўсходніх Цэрквах, дапаможным біскупам Халдэйскага Патрыярхату Вавілону, што пацьвердзіў праз некалькі тыдняў папа Павел VI. Спачатку ў якасьці эксьперта, а потым як біскуп ён браў удзел у працы Другога Ватыканскага Сабору. Зьяўляўся кансультарам (дарадцам) Камісіі па пераглядзе Кодэксу кананічнага права Ўсходніх Каталіцкіх Цэркваў і Камісіі па стасунках з ісламам. 3 сьнежня 2003 году, калі ў Іраку ішла вайна, ён быў абраны Сінодам на Патрыярха Вавілону, і ў той жа дзень гэты выбар быў зацьверджаны Папам.

 

Яшчэ да гэтага выбару, і неўзабаве пасьля пачатку вайны ў Іраку, 22 сакавіка 2003 году, халдэйскі ярарх быў лёгка паранены асколкам падчас бамбаваньня сядзібы Патрыярхату, але не пакінуў сталіцы. Патрыяршае служэньне Эмануэля ІІІ Дэлі супала з адным з самых цяжкіх перыядаў у найноўшай хрысьціянскай гісторыі Іраку. Гэта былі гады амерыканскай ваеннай акупацыі Іраку, шматлікіх нападаў на цэрквы, выкраданьняў, рэлігійных зачыстак у хрысьціянскіх раёнах Багдаду і Масулу і масавых уцёкаў вернікаў у Сірыю, Ліван і заходнія краіны. У траўні 2007 году Патрыярх Эмануэль ІІІ пракаментаваў трагічную сітуацыю, што склалася ў Іраку. Ён абвінаваціў улады гэтай краіны і замежныя ўзброеныя сілы ў пасіўнасьці адносна росту насільля ў краіне. Ён казаў пра цяжкія ўмовы, у якіх апынуліся мясцовыя хрысьціяне, перад якімі паўстала пагроза поўнага зьнікненьня з іракскай зямлі.

 

У Калегію кардыналаў халдэйскага Патрыярха Эмануэля ІІІ Дэлі ўключыў Папа Бенядыкт XVI 24 лістапада 2007 году. Як патрыярх Халдэйскай Царквы ён зьяўляўся таксама членам Кангрэгацыі Ўсходніх Цэркваў. У 2012 годзе патрыярх пайшоў на спачын у сувязі з узростам і па стане здароўя.

 

Пахаваньне памерлага былога зьверхніка Халдэйскай Царквы адбудзецца 12 красавіка ў Дэтройце (ЗША), дзе жыве вялікая супольнасьць католікаў халдэйскага абраду. Пазьней адбудзецца ўрачыстае перапахаваньне патрыярха ў халдэйскай катэдры сьв. Язэпа ў Багдадзе ў Іраку.

 

Нагадаем, халдэі — гэта назва старадаўняга народу, які жыў на Блізкім Усходзе, на паўночна-заходнім беразе Персідзкай затокі. Сёньня гэтым словам называюць персідзкіх і месапатамскіх хрысьціянаў, найперш тых, што прынялі унію з Рымам. Халдэйская Каталіцкая Царква пашырана на тэрыторыі сучасных Іраку, Ірану, Турцыі, Лівану, Сірыі, Ізраіля, Ягіпту, а ў сувязі з ваеннымі дзеяньнямі на Блізкім Усходзе цяпер і ў многіх іншых краінах: ЗША, Аўстраліі, Канадзе, Францыі. Агульная іх колькасьць вернікаў паводле дадзеных Annuario Pontificio за 2013 год перавышае 536 тыс. чалавек. Зьверхнікам гэтай Усходняй Каталіцкай Царквы сёньня зьяўляецца Патрыярх Луіс Рафаэль I Сака.