24.02.2015

 

 

 

 

1. Вялікі пост — гэта час, калі Сьвятая Царква заклікае нас увайсьці на шлях больш цеснай сувязі з Ісусам Хрыстом, наблізіцца да таямніцы Яго пакутаў і Ўваскрасеньня.

 

На пачатку Вялікага посту ў гэтым годзе Яго Сьвятасць Папа Рымскі Францішак нагадаў нам, што чалавек — стварэньне абмежаванае, грэшнае, якое патрабуе пакаяньня і навяртаньня да Бога. Навярнуцца да Бога «ўсім сэрцам» значыць, паводле словаў Папы, «ступіць на шлях не павярхоўнага перамяненьня, а на духоўны шлях, пракладзены ў сэрцы чалавека, там, дзе засяроджаныя яго пачуцьці і адносіны, там, дзе ён робіць выбар».

 

Таму Папа Францішак запрасіў усіх хоць бы на хвіліну спыніцца і прымірыцца з Богам, зьвярнуцца да Яго з новым сэрцам, ачышчаным ад зла. Сьвяты Айцец заклікаў усіх пражыць Вялікі пост з «надзеяй і радасьцю», так, каб «яго вонкаваму выкананьню адпавядала глыбокае духоўнае абнаўленьне».

 

Духоўнае абнаўленьне азначае нанова асэнсаваць крыніцы нашага пакліканьня да Сьвятой Царквы, асэнсаваць духовую спадчыну ды новыя заданьні.

 

2. Першая нядзеля Вялікага посту ў нашай царкоўнай традыцыі называецца Нядзеляй Праваслаўя. Праваслаўе, якое сьвяткуем у гэтую нядзелю, — гэта праўдзівая вера і праўдзівае пакланеньне Богу, праўдзівае праслаўленьне Бога, што на працягу стагоддзяў вызнавала і абараняла ўся Хрыстовая Паўсюдная — значыць Каталіцкая — Царква.

 

Таму Нядзеля Праваслаўя — гэта ўрачыстасьць усёй Царквы, Усходняй і Заходняй. Гэтую ўрачыстасьць усталяваў Усяленскі Сабор у Канстанцінопалі ў 842 годзе, пасьля перамогі над ерасьсю іканаборства, калі стала магчыма прылюдна і ўрачыста аддаваць пашану і пакланяцца сьвятым іконам Ісуса Хрыста, Багародзіцы і сьвятых.

 

У Нядзелю Праваслаўя 2015 году мы хочам узгадаць той час, калі 25 гадоў таму ў Беларусі стала магчыма адкрыта і прылюдна пакланяцца Богу, і калі беларускія грэка-католікі змаглі аднавіць душпастырскую дзейнасьць.

 

3. Нам трэба ўзгадаць, што канец 80-х гадоў ХХ-га стагоддзя ў Беларусі вызначаўся ростам зацікаўленасьці Ўніяцкай Царквой сярод студэнтаў і інтэлігенцыі Менску і іншых гарадоў Беларусі.

 

Крыху больш за 25 гадоў таму — 12 лістапада 1989 году — група моладзі ды інтэлігэнцыі з Менску прыехала ў Баруны, дзе тады ў былым базыльянскім храме, яшчэ ў рыма-каталіцкай парафіі, служыў айцец Ян Матусевіч. Яны прасілі яго атуліць іх сваёй духоўнай апекай. Пазьней ён ахрысьціў шмат маладых людзей. Вось чаму мы лічым гэты дзень датай аднаўленьня адкрытага, публічнага душпастырскага служэньня нашай Царквы.

 

Мы ня лічым, што нашая Беларуская Ўніяцкая Царква была ліквідаваная, проста яе дзейнасьць у час перасьледу была прыпыненая і душпастырства вялося ў падпольлі.

 

Браты і Сёстры! 19 лістапада 2014 году я меў магчымасьць сустрэцца з Яго Сьвятасьцю Папам Францішкам. Гэтая сустрэча з Папам, у тыя юбілейныя дні, калі адзначалася 25-годдзе выхаду з падпольля нашай Грэка-Каталіцкай Царквы ў Беларусі, мела асаблівае і сымбалічнае значэньне. Я, вядома, з гэтай нагоды прасіў у Сьвятога Айца асаблівага блаславеньня.

 

Блаславеньне Сьвятога Айца для нас і Яго словы, каб мы «з адвагай асэнсавалі спадчыну мінулых дзесяцігоддзяў, асабліва апошніх 25-ці гадоў», — гэта вялікая ласка, вялікая радасьць, але і вялікае заданьне.

 

Асэнсаваць духовую спадчыну мінулых 25-ці гадоў — значыць дзякаваць Госпаду за нястомныя высілкі і за верную любоў сьвятароў і вернікаў Беларускай Грэка-Каталіцкай Царквы да Беларусі.

 

4. Рух за адраджэньне Ўніяцкай Царквы ўзмацніўся ў 1990 годзе, пасьля візіту ў Менск Апостальскага Візітатара для беларусаў замежжа мітрафорнага протаярэя Аляксандра Надсана.

 

Дзень 11 сакавіка 1990 году, калі а. Аляксандар Надсан адслужыў у Менску Боскую Літургію па-беларуску, можа быць прызнаны за дату аднаўленьня адкрытага літургічнага жыцьця грэка-каталіцкіх парафіяў у Беларусі. У бліжэйшыя дні спаўняецца 25 гадоў ад гэтай даты. На працягу гэтых 25-ці гадоў, дзякуючы нястомнай перакладчыцкай працы а. Аляксандра Надсана, мы атрымалі беларускамоўныя тэксты багаслужбаў візантыйскай традыцыі і можам шчодра карміцца духовым багацьцем нашай літургічнай спадчыны.

 

Адпраўленьне багаслужбаў па-беларуску зьяўляецца ўвасабленьнем неабходнага для евангелізацыі сімбіёзу паміж Евангельлем і культурай. Беларуская Грэка-Каталіцкая Царква — верная сваёй традыцыі — бачыць сваю важную місію ў пашырэньні беларускай хрысьціянскай культуры. Інкультурацыя Евангельля і евангелізацыя культуры адбываецца ў шматлікіх сферах душпастырскага служэньня Беларускай Грэка-Каталіцкай Царквы ў Беларусі і ў замежжы.

 

5. Блаславёны час Вялікага посту ў нашай літургічнай традыцыі — гэта і час малітвы за нашых памерлых продкаў, якія былі сьведкамі жывой праўдзівай веры, вернасьці Хрысту і еднасьці Царквы. Асаблівым чынам падчас малітваў за памёрлых у суботы Вялікага посту ўзгадаем усіх тых, хто служыў Хрысту ва ўніяцкіх манастырах на нашай зямлі: Быценскім, Жыровіцкім, Менскім, Барунскім, Браслаўскім і іншых. Такая малітва няхай дапаможа нам увайсьці ў глыбіню праўды пра «Сулучнасьць сьвятых», якой ёсьць Паўсюдная Хрыстовая Царква ў яе як гістарычным, так і геаграфічным вымярэньні. Тады зможам лепш асэнсаваць каштоўнасьць нашай духовай спадчыны, якую подзьвігам нашага хрысьціянскага жыцьця маем працягваць сёньня ў нашай Бацькаўшчыне.

 

Усім сьвятарам, дыяканам, манахам, манахіням, семінарыстам, усім вернікам нашай Царквы ды ўсім нашым сябрам жадаем пражыць Вялікі пост з «надзеяй і радасьцю», каб «яго вонкаваму выкананьню адпавядала глыбокае духоўнае абнаўленьне».

 

Даручаем вас малітвам Багародзіцы ды ўсіх сьвятых Беларускага народу.

 

 

для грэка-католікаў Беларусі