05.07.2015

 

 

У апошнія гады вернікі грэка-каталіцкай парафіі ў Берасьці галоўныя свае парафіяльныя ўрачыстасьці ў гонар сваіх сьвятых заступнікаў ладзяць у апошнюю суботу чэрвеня. І невыпадкова.

У гэтыя дні католікі абодвух абрадаў ушаноўваюць таксама цудатворную ікону Маці Божай Берасьцейскай і адзначаюць сьвята Вярхоўных апосталаў Пятра і Паўла. Гэтыя два апосталы, якіх называюць слупамі Царквы, як і родны брат сьв. Пятра апостал Андрэй Першапакліканы, пачулі ад Бога адно і тое ж пакліканьне: «Ідзі за мною». І яны пайшлі за Хрыстом.

 

Насьледаваць гэтых апосталаў і ісьці сьледам за Хрыстом, зьвяртаючыся ў духу любові і еднасьці ня толькі да братоў рыма-католікаў, але і да вернікаў з іншых канфесіяў і нават тых, хто яшчэ не адчуў Божага закліку ды шукае Яго, імкнуцца ў грэка-каталіцкай парафіі сьвятых братоў-апосталаў Пятра і Андрэя ў Берасьці.

 

Па традыцыі на сваё парафіяльнае сьвята Еднасьці ў Берасьці яны запрашаюць сваіх братоў па веры, сяброў парафіі і дабрадзеяў. Асабліва рады тут гасьцям з іншых грэка-каталіцкіх парафіяў Берасьцейшчыны, якія паўсталі ў свой час як плён місійнай дзейнасьці берасьцейцаў, а таксама вернікам з супольнасьцяў харызматычнага накірунку. Сёлета на 2-дзённы парафіяльны фэст з насычанай праграмай у Берасьце прыехалі госьці з Івацэвічаў, Баранавічаў, Камянца, Кобрыня, Горадні, Астраўца і Менску.

 

Перад пачаткам сьвяточнай Літургіі ў суботу, 27 чэрвеня, адбыўся хрост немаўля з сям’і дыякана Віталя Быстрова. Новаахрышчаны хлопчык атрымаў сымбалічнае імя Пётар Павел —

у гонар вярхоўных апосталаў. Хочацца верыць, што гэтыя сьвятыя апекуны дамогуць яму ўпэўнена крочыць па жыцьці сьледам за Хрыстом.

 

Урачыстую Боскую Літургію 27 чэрвеня ў гонар патронаў парафіі ў Берасьці — родных братоў-апосталаў Пятра і Андрэя — узначаліў нядаўна прызначаны новы дэкан Заходняга дэканату БГКЦ а. Андрэй Буйніч з парафіі сьв. Язафата ў Лідзе. Казаньне падчас сьв. Літургіі на тэму любові прамовіў душпастыр гарадзенскіх грэка-католікаў а. Андрэй Крот. Сапраўдная еднасьць немагчымая без любові. Пра тое, як разумеюць любоў і пра розныя праявы любові ў жыцьці хрысьціяніна гаварыў сьвятар.

 

Папа Рымскі Францішак, як перамнік сьв. апостала Пятра, якога асабліва ўзгадваюць усе католікі ва ўрачыстасьць Пятра і Паўла, заклікае «аднавіць арыгінальную сьвежасьць Евангельля», знаходзячы «новыя шляхі», «крэатыўныя метады» і не зьнявольваючы Ісуса ў нашых «нудных схемах», каб структуры Царквы «станавіліся больш місійнымі». Сьвяты Айцец заклікае «трымаць паўсюль дзьверы цэркваў адчыненымі». Свой спосаб новай евангелізацыі шукаюць і ў грэка-каталіцкай парафіі ў Берасьці.

Тут імкнуцца падтрымліваць любоў да роднай беларускай культуры, якая сёньня апынулася ў незайздросным стане, ненавязьліва паказаць, што ўсё сьветлае і ўзьнёслае, што натхняе і прымушае чалавека тварыць, думаць і разважаць пра агульначалавечыя каштоўнсьці, урэшце мае карані ў Богу.

 

Таму дзьверы душпастырскага цэнтру грэка-каталіцкай парафіі ў Берасьці заўжды гасьцінна адчыненыя для людзей творчых і ўсіх, хто любіць родную мову, гісторыю і культуру. Творчыя сустрэчы з рознымі музыкамі сталі ня рэдкасьцю ў парафіі сьв. братоў-апосталаў Пятра і Андрэя.

 

Пасьля сьвяточнай Літургіі 27 чэрвеня гасьцямі сьвята берасьцейскай грэка-каталіцкай парафіі на Рэчыцы сталі Алесь Дзянісаў і музыкі з гарадзенскага фольк-рокавага гурта «Людзі на балоце». Музыкі сьпявалі песьні пра тыя каштоўнасьці, што хвалююць кожнага чалавека. Сярод іх былі як аўтарскія, так і песьні на вершы вядомых гарадзенскіх паэтаў — Дануты Бічэль і Алеся Чобата,

а таксама заўчасна памерлых Марыі Базылюк-Сасьнюк — беларускай настаўніцы і паэткі з Беласточчыны і Андрэя Пяткевіча з Наваградчыны.

 

Алесь Дзянісаў неяк сказаў, што «некаторыя вершы Дануты Янаўны так напісаныя, што акурат яны, на мой погляд, могуць прывесьці да Бога — ненавязьліва і без фанатызму». Варта адзначыць, што сам музыка шукае свой шлях да Бога ў грэка-каталіцкай парафіі ў Горадні, а спн. Данута Бічэль (рыма-каталічка паводле хросту) часта моліцца разам з гарадзенскімі грэка-каталікамі. Усе прысутныя на канцэрце былі прыемна ўражаныя выступам музыкаў і песьнямі, што прагучалі ў іх выкананьні, за што шчыра падзякавалі і запрасілі выступіць у Берасьці зноў.

 

Пасьля канцэрту ўсіх удзельнікаў урачыстасьцяў чакаў сьвяточны абед.

 

У другі дзень парафіяльнага фэсту ў Берасьці — у нядзелю, 28 чэрвеня — правілася Літургія сьвята Вярхоўных апосталаў Пятра і Паўла, падчас якой вернікі асабліва маліліся за Папу Францішка.

 

Адразу пасьля Літургіі ў душпастырскім цэнтры грэка-католікаў Берасьця адбылася прэзентацыя новай кнігі доктара гістарычных навук, праф. Сьвятланы Марозавай з Горадні «Сваёй веры ламаць ня будзем»: супраціў дэунізацыі ў Беларусі (1780-1839. Прафесар Гарадзенскага дзяржуніверсітэту спн. Сьвятлана Марозава — аўтар больш за 300 публікацыяў па гісторыі Ўніяцкай Царквы і ВКЛ.

 

Новая кніга д-ра С. Марозавай напісана на аснове аналізу вялікага комплексу гістарычных крыніц, выяўленых дасьледчыцай у архівах і рукапісных аддзелах бібліятэк Беларусі, Літвы, Расеі, Польшчы і Ўкраіны. Яны дазволілі аўтару зрабіць выснову, што зусім не адпавядае рэчаіснасьці міф расейскай імперскай прапаганды,

падтрыманы пазьней савецкай гістарычнай навукай, які жыве і сёньня, пра добраахвотную і лёгкую адмову беларускіх уніятаў ад сваёй веры.

 

Насамрэч уніяты аказалі масавы і моцны супраціў дэўнізацыі — зьнішчэньню іх веры, адзначыла ў сваім выступе д-р Сьвятлана Марозава. Аўтар паказала гэта на канкрэтных прыкладах з розных мясьцінаў Беларусі. Нездарма аўтар манаграфіі выбрала эпіграфам да сваёй кнігі наступныя словы: «Па меры таго, як паступова праліваецца сьвятло на таямніцы нашай гісторыі, у нас усё больш цямнее ў вачах». Працэс выцясьненьня і ліквідацыі царызмам Уніяцкай Царквы быў вельмі балючым для вернікаў і расьцягнуўся на шэсьць дзесяцігоддзяў — з 1780-ых па 1839 г., і нават многія дзесяцігоддзі пазьней Унія ўсё яшчэ жыла ў сэрцах людзей.

 

Гісторык прывяла такі паказальны факт: «ліквідатар» Уніі Ёсіф Сямашка 11 лютага 1839 году, г. зн. за дзень да абвяшчэньня ў Полацку гістарычнага рашэньня даваў указаньні пра пакараньне і расправу над тымі ўніяцкімі сьвятарамі, якія супрацівіліся ліквідацыі Царквы і па нейкіх прычынах яшчэ не былі «нейтралізаваныя». Ня можа не ўражваць сваёй маштабнасьцю і мужнасьцю арганізатараў пратэст 111-ці ўніяцкіх сьвятароў. Напэўна, гэтая падзея, як і яе значэньне і месца ў гісторыі Беларусі XIX стагоддзя, яшчэ добра неасэнсаваныя. Сьвятлана Марозава прывяла яшчэ адзін, далёка ня ўсім вядомы, факт: рашэньне Полацкага сабору пра скасаваньне Уніі некалькі месяцаў улады трымалі ў таямніцы — афіцыйны Пецярбург усур’ёз баяўся паўстаньня, дзеля чаго ў Беларусь выклікалі дадатковае войска.

 

Прэзентацыя новай кнігі д-ра Сьвятланы Марозавай і расповед пра супраціў дэўнізацыі ў Беларусі, пра веру нашых продкаў быў вельмі карысны для сучасных грэка-католікаў, выклікалі жывую цікавасьць, у тым ліку і ў тых берасьцейцаў, што завіталі на гэтую імпрэзу. На жаль, зусім ня шмат асобнікаў кнігі спн. С. Марозава змаглі набыць сабе ўдзельнікі сустрэчы. Наклад кнігі ўсяго 100 ас. Аднак аўтар падпісала асобнік сваёй новай кнігі ў дар для бібліятэкі грэка-каталіцкай парафіі ў Берасьці, дзе ёй таксама даводзілася працаваць, а таксама паабяцала, што гэтая кніга будзе выкладзена для доступу ў інтэрнэце.

 

Пасьля знаёмства з драматычнымі старонкамі гісторыі Ўніяцкай Царквы і краю ўсіх прысутных чакала сьвяточная брацкая агапа. Аднак на гэтым 2-дзённы парафіяльны фэст у берасьцейскай парафіі яшчэ не завершыўся.

 

Заключным акцэнтам сьвяткаваньняў стала ўшанаваньне грэка-католікамі цудатворнай іконы Маці Божай Берасьцейскай — гэтай каштоўнай і фактычна адзінай памяткі пра сярэднявечнае Берасьце.

Сёньня гэтая ікона Багародзіцы знаходзіца ў касьцёле Ўзвышэньня Сьвятога Крыжа, дзе створаны сактуарыюм. Урачыстасьць Маці Божай Берасьцейскай адзначаецца ў апошнюю суботу чэрвеня і малітоўнае ўшанаваньне Багародзіцы вернікамі грэка-каталіцкай супольнасьці фактычна завяршала і гэтыя сьвяткаваньні. Перад каранаванай залатымі папскімі каронамі цудатворнай іконай Маці Божай Берасьцейскай, якую называюць Маці-Выратавальніца, грэка-католікі засьпявалі сёлета Акафіст Маці Божай Нястомнай Дапамогі. З імі разам маліўся пробашч касьцёла кармяліт а. Бярнард Радзік і вернікі лацінскага абраду. Гэтая супольная малітва стала таксама сьведчаньнем еднасьці і брацкай любові паміж католікамі візантыйскага і лацінскага абрадаў.

 

Вось такім насычаным атрымалася сёлета ў грэка-католікаў Берасьця парафіяльнае сьвяткаваньне ў гонар сьвятых заступнікаў парафіі — братоў-апосталаў Пятра і Андрэя.