23.04.2015

 

 

 

— Справа ў тым, што першыя грэка-каталіцкія календары, якія патрапілі ў Беларусь з Захаду, былі зробленыя для нашай місіі ў Лондане, якая ад самога пачатку сьвяткавала Вялікдзень разам з Заходняй Царквою, паводле грыгарыянскай пасхаліі. Такім чынам, праз такую практычную рэч, у нас, можна так сказаць, «завёўся» новы стыль.

 

 

— Беларусы заўсёды сьвяткавалі паводле юльянскага календара. Не было такой умовы ў Берасьцейскай Уніі і быць не магло, таму што калі б такая ўмова падпісаньня Уніі была, ніхто б яе не прыняў.

 

Хацеў бы дадаць некалькі словаў пра календары, пра пасхаліі. Я ня думаю, што гэта вялікая праблема, калі сьвяткаваць Вялікдзень: ці разам з Заходняй Царквою, ці разам з большасьцю Ўсходніх Цэркваў. Усё ж такі пасхаліі і календары — гэта справа чалавечая. Яны могуць мяняцца. Самае галоўнае — гэта тыя праўды, якія мы пераказваем, тое, што пазачасавае. А каляндар, ён вымярае за сабой час. У Бога няма часу.

 

 

— У некаторых Праваслаўных Цэрквах ёсьць грыгарыянскі каляндар, напрыклад, у Румыніі. У некаторых ёсьць такая практыка так званага неаюльянскага календара. Гэта калі сьвяты нерухомыя, такія як Божае Нараджэньне (Каляды), Дабравешчаньне сьвяткуюцца паводле новага, так бы мовіць, грыгарыянскага календара, а сьвяты рухомыя, зьвязаныя з Вялікаднем — паводле Усходняй, юльянскай пасхаліі. Гэта называецца неаюльянскі каляндар. Магчыма, трохі заблытана гучыць для непасьвечаных, але ёсьць такія мадэлі. Ёсьць палавінчатая мадэль — неаюльянскі каляндар, ёсьць юльянскі, ёсьць грыгарыянскі. Незалежна ад канфесійнай прыналежнасьці, ці то каталікі, ці ўсходнія каталікі, ці праваслаўныя, Цэрквы маюць такія календары. Вось напрыклад, Румынія: грэка-каталікі маюць юльянскі каляндар, праваслаўныя — грыгарыянскі.

 

 

— Ад самога пачатку было зроблена так, што гэта дата рухомая, таму што там ёсьць свае складаныя прынцыпы вылічэньня Вялікадня. Як Вам сказаць, гэта дата сымбалічная. Калі мы ўсьведамляем, што галоўнае — гэта сэнс, які стаіць за ёй, а ня сам прамежак часу, у які гэта адбылося, вось тады ўсё становіцца на свае месцы. Хрыстос памёр і ўваскрос пазачасава, па-за прасторай і па-за месцам, паколькі Ён — Збавіцель усіх людзей, усяго чалавецтва. Вось гэта наша хрысьціянскае сьведчаньне сьвету.

 

 

— Менавіта. Усё астатняе — другаснае. Усе гэтыя рэчы былі абумоўлены гісторыяй, нават разьвіцьцём астранамічных ведаў, таму што, як мы ведаем, грыгарыянская рэформа календара надышла ў сувязі з разьвіцьцём тагачасных навуковых ведаў. Усё гэта — рэчы людзкія, і яны не павінны нас разьядноўваць, таму што мы верым у аднаго ўваскрослага Хрыста.